Bolesław Bubieńczykbył pomysłodawcą, założycielem, organizatorem, ideologiem i dowódcą Narodowego Związku Patriotów Polskich.
Urodził się w 1931 roku, jego rodzice prowadzili własne gospodarstwo (3,5 ha) w Chworościanach k. Nowego Dworu, w pow. sokólskim. Przed wojną rozpoczął kształcenie w szkole powszechnej w Nowym Dworze. Gdy jego rodzinna wieś znalazła się w granicach administracyjnych powojennej Polski (po wojnie przez pewien czas pozostawała po sowieckiej stronie), wznowił edukację. W 1947 r. rozpoczął naukę w gimnazjum korespondencyjnym w Łodzi, a rok później wyjechał do Gdańska, gdzie miał uczęszczać do szkoły rybołówstwa morskiego i gimnazjum dla dorosłych w Sopocie. W styczniu 1949 r. powrócił do Chworościan i wznowił kurs korespondencyjny w łódzkiej szkole. W 1950 r. w wyniku reformy został przeniesiony do szkoły korespondencyjnej stopnia licealnego w Białymstoku, którą ukończył z końcem roku szkolnego. We wrześniu 1950 r. rozpoczął karierę zawodową nauczyciela. Miał wtedy zaledwie dziewiętnaście lat (ale podawał się za 29-latka). Bubieńczyk już w 1949 r. został członkiem Związku Młodzieży Polskiej, a w 1951 r. zapisał się do Związku Nauczycielstwa Polskiego. W 1953 r. wszedł w skład Gminnej Rady Narodowej w Nowym Dworze. Rok później został kierownikiem szkoły podstawowej w Chworościanach.
Pierwszego członka NZPP zwerbował w lutym 1954 r., a już dwa-trzy miesiące później organizacja liczyła kilkunastu członków. Dbał o przestrzeganie zasad konspiracji – poszczególni członkowie organizacji nie znali się nawzajem. Ich pierwsze działania skupiały się na podjęciu akcji propagandowych. Bubieńczyk sporządzał ulotki antykomunistyczne, które jego współpracownicy rozwieszali w Sokółce, gm. Sidra, Zalesiu, Dąbrowie Białostockiej i Nowym Dworze. Innym polem działalności było zastraszanie lokalnych działaczy partyjnych i popleczników władzy. Od jesieni 1954 r. Bubieńczyk zmierzał ku przekształceniu organizacji w konspirację zbrojną (nigdy zresztą nie ukrywał nawiązywania do tradycji AK i Zrzeszenia „WiN”). Ostatnią i najbardziej tajemniczą inicjatywą było sporządzenie szczegółowej mapy odcinka granicznego w okolicy Chworościan, z dokładnym umiejscowieniem strażnic granicznych. Te zadanie Bubieńczyk realizował samodzielnie, nie wtajemniczając w nie żadnego ze swoich współpracowników. Sporządzenie tego typu mapy mogło sugerować zamiar podjęcia próby lub prób nielegalnego przekroczenia granicy – prawdopodobnie chodziło o przerzut ludzi. W końcu 1954 r. Bubieńczyk nawiązał kontakt z funkcjonariuszem MO z Nowego Dworu – plut. Eugeniuszem Piaskowskim. Chciał go zwerbować do organizacji, jednak pojawiło się podejrzenie zdrady i zagrożenie dekonspiracją całej organizacji. Milicjant został zabity, a śledztwo w sprawie jego śmierci ostatecznie doprowadziło do rozbicia całej organizacji.
Bolesław Bubieńczyk został aresztowany 3 lutego 1955 r., wkrótce zatrzymano też trzech innych członków NZPP. W dalszym rozpracowaniu organizacji przeszkadzały ściśle w niej przestrzegane zasady konspiracji. Namiary na pozostałych członków mógł zdradzić tylko sam Bubieńczyk, a on konsekwentnie odmawiał przyznania się do czegokolwiek. Funkcjonariusze „bezpieki” przeprowadzili ogromną i skomplikowaną „kombinację operacyjną”, z zastosowaniem fałszywych grypsów i podstawionych agentów, dzięki której ostatecznie rozpoznali całe struktury NZPP i aresztowali konspiratorów. Na rozprawę toczącą się w Sokółce od 11 do 13 października 1955 r. dowożono codziennie około stu uczniów i nauczycieli z różnych szkół powiatu. Bolesław Bubieńczyk został skazany na karę śmierci, która została wykonana w białostockim więzieniu 10 kwietnia 1956 r., tuż przed wejściem w życie amnestii. Jego zwłoki pochowano bez trumny w ogrodzie więziennym. Poza nim przed sądem stanęło w sumie 20 członków organizacji, którzy zostali skazani na wysokie kary więzienia.
Marcin Zwolski, historyk IPN
Tagi:Sokółkapowiat sokólskiBolesław Bubieńczykhistoria Sokólszczyzny
