Kurt Vonnegut "Gdy śmiertelnicy śpią"
Wydawnictwo Albatros 2016
Świat stworzył już sobie stereotypowy obraz Amerykanina. W jego oczach to ociekający tłuszczem ignorant z hamburgerem w jednej dłoni i kubkiem coli w drugiej, którego wiedza geograficzna ogranicza się do miejsca zamieszkania. A teraz proszę wymazać tę wizję i wyobrazić sobie drobnego, wrażliwego alianta płaczącego nad zbombardowanym Dreznem. Tak, to Kurt Vonnegut (1922 - 2007). Przeżycia z frontu pchnęły go do napisania głośnej "Rzeźni numer pięć", ale zanim sięgniemy po ten tytuł warto zapoznać się z wydanym w zeszłym roku zbiorem opowiadań, obejmującym okres początków jego twórczości. Nie widzę sensu w rozbijaniu ich na czynniki pierwsze, gdyż sprowadzają się one do jednego - człowieczeństwa. Pan Vonnegut doświadczywszy na własnej skórze okrucieństwa wojny, mimo wszystko pozostał niezłomnym orędownikiem wartości wyższych. Wierzy w nie i broni ich za pomocą maszyny do pisania, nie zaś karabinu. Być może jest naiwny w swojej walce, bo konfrontacja z rzeczywistością bywa bolesna, ale zadajmy sobie pytanie: dlaczego zatem w bajkach staramy się przekazać dzieciom szlachetne morały, a i sami czerpiemy z nich satysfakcję, zamiast karmić zwątpieniem kolejne pokolenia? Te opowiadania to bajki dla dorosłych, którzy gubią się w natłoku codziennych spraw. I nie ważne czy mówią o kobiecie odwiedzającej swoją teściową, malarzach reprezentujących odmienne style, a mieszkających naprzeciw siebie albo mężczyźnie, któremu była, umierająca żona chce przekazać ostatnią wiadomość. Pan Kurt, jeśli nie trafi nas jednym, zrobi to następnym z nich, bo jak śpiewała Janis Joplin: "There's a fire inside everyone of us".
Marcin Dębko
