11 maja 2016r. Dąbrowę Białostocką odwiedziła żydowska rodzina ze Stanów Zjednoczonych (Chicago) aby poznać losy zmarłych przodków.
Zwiedzili oni wszystkie miejsca w mieście związane z historią Dąbrowskich Żydów, czyli np. miejsce gdzie była kiedyś Synagoga, Łaźnia Rytualna, stary i obecny cmentarz, odwiedzili również Zespół Szkół im. gen. Nikodema Sulika w Dąbrowie Białostockiej.
„Nazywam się Michael Shuman. Jestem prawnukiem Lily Szlachty-Gritz. Rodzina żyła kiedyś w tym mieście, w Dąbrowie Białostockiej. Przyjechaliśmy tutaj by uczcić ich, uczcić pamięć naszej rodziny… Wczoraj byliśmy w Treblince, by oddać cześć naszym przodkom. Śledziliśmy losy naszej rodziny, aż do tego miasta - Dąbrowy Białostockiej. Jesteśmy bardzo szczęśliwi i poruszeni pobytem tutaj. Myśleliśmy, że nasza wycieczka skończy się na odwiedzeniu cmentarza i tylko to zobaczymy, ale zostaliśmy oprowadzeni po mieście przez panią Dorotę Budzińską. Nie mogliśmy się poczuć bardziej uhonorowani. To naprawdę wzruszające, szczególnie dla mnie, jestem nauczycielem, uczę historii. Jeśli to wszystko to zbierzemy razem: historię mojej rodziny, historię której uczę dzieci i fakt bycia tutaj, przebywania w tym miejscu… to wszystko nie może w pełni opisać naszych uczuć i czym jest dla nas ten dzień. Rozpoczęliśmy naszą podróż w poszukiwani naszej historii i korzeni. Nie zaczęliśmy jej od „śmierci” jak w poprzednio w Treblince, a zakończyliśmy ją w tym miejscu „życiem”. To czyni to przeżycie czymś niezwykłym. To wspaniałe.” – opowiedział nam Michael Shuman.
„Napisał do mnie Pan Michael Shuman, którego dziadkowie i pradziadkowie pochodzili z Dąbrowy Białostockiej i jest to jego pierwsza wizyta w Polsce jak i u nas w naszym mieście – mieście jego przodków. Przyjechał ze swoim ojcem, żoną oraz ze swoimi krewnymi” – powiedziała pani Dorota Budzińska.
Projekt „Odczytywanie popiołów – śladami dąbrowskich żydów” nawiązuje do tomiku Jerzego Ficowskiego „Śladami Dąbrowskich Żydów”. Jest on realizowany w ramach VIII Edycji Ogólnopolskiego Projektu „Przywróćmy Pamięć”, którego organizatorem jest Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego. W ramach programu nagraliśmy relacje świadków, najstarszych osób z Dąbrowy Białostockiej jak i okolicy. Na podstawie tego powstał godzinny film „Nieobecna rodzina” w reżyserii Tomasza Wiśniewskiego. Premiera filmu odbędzie się 24 maja w Dąbrowie Białostockiej. Wkrótce powstanie publikacja, przygotowywana jest również konferencja naukowa dotycząca historii miasta. Na koniec dodam, że odszukaliśmy potomków dąbrowskich żydów, a niektórzy sami się do nas zgłosili. Akurat Ci państwo, których dzisiaj gościliśmy sami nas odnaleźli...” – powiedziała Dorota Budzińska.
